GELİŞİM DESTEK

BEBEĞİNİZİN GELİŞİMİ HAKKINDA PEK ÇOK ŞEY...​​

Uzman Psikolojik Danışman Nilcan Kuleli Sertgil

 ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE BESLENME

Bebeklik, fiziksel büyüme ve gelişmenin son derece hızlı  olduğu bir süreç olarak tanımlanır. Dünyaya gelişlerinin ilk günlerinde bir çok bebek bir miktar kilo kaybeder. Ancak genellikle 7-10 gün içerisinde doğumda oldukları kiloyu yakalarlar. 4-6 ayın sonuna gelindiğinde doğumda oldukları kilonun iki katına, 1.yaşlarının sonunda ise ilk kilolarının üç misline çıktıkları görülmektedir. Çocukların doğumunu takip eden ilk üç yıl, bir ömür boyu sürecek sağlıklı yeme alışkanlıkları kazandırabilmek için önemli bir zamandır.

Uzmanlar yeni doğan bebeklerin beslenmesi için en iyi seçeneğin emzirme olduğunu belirtmektedir. Yapılan araştırmalara göre bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmesi yeterlidir. 6 aydan sonra katı yiyecekler anne sütüne eklenir ve emzirme çoğunlukla ilk yılın sonuna kadar devam eder . Dünya Sağlık Örgütü 2 yaşına kadar emzirmeyi desteklemektedir ve önermektedir.

Ancak emzirme kimi anne için mümkün olmayabilir ya da bazı durumlarda anneler emzirmeyi tercih etmeyebilir. Emzirmek ya da biberon ile beslemek arasında karar verirken annenin emzirme konusunda nasıl hissettiği, rahat olup olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Kimi durumlarda da annenin isteğinden bağımsız olarak bebeğin sağlık koşulları anne sütü almasına engel olabilir. Yeni doğan döneminde emzirme konusunda sorunlar yaşayan ya da kararsızlık yaşayan annelerin mutlaka emzirme danışmanlığı alması önerilir.

Anne sütünün faydaları nelerdir?

Yeni doğan bebeğinizi emzirmenin bir çok faydalı tarafı vardır. Bunlardan belki de en önemlisi anne sütünün bebeklerin sindirim sitemi için çok uygun bir besin olmasıdır. Yeni doğan bir bebeğin ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri içeren anne sütü bebeğin henüz gelişmemiş sisteminde kolaylıkla sindirilebilir. 

Bunun yanı sıra, anne sütü, bebekleri bir çok hastalıktan ve virüsten koruyacak antikorları içerir. Yapılan araştırmalar emzirilen bebeklerin diğerlerine oranla diyabet, yüksek kolesterol, astım, alerji gibi sağlık problemlerini daha az yaşadıklarını ortaya koymuştur. Anne sütü aynı zamanda çocuğu ilerinde aşırı kilolu ya da obez olma ihtimalini de düşürmektedir. 

Emzirmek sadece bebekler için değil, anneler için de oldukça faydalıdır. Çalışmalarda emzirmenin kadınları göğüs ya da yumurtalık kanserinden koruduğu ortaya konmuştur. Öte yandan emzirmek anne ve çocuğun duygusal ihtiyaçlarını da büyük ölçüde karşılamaktadır. Ten tene yaşanan temas duygusal bağı kuvvetlendirir ve yeni doğan annenin çocuğunu besleyebildiği için daha özgüvenli hissetmesine olanak sağlar. 

Doğal beslenmenin sağlanamadığı durumlarda, anne sütüne  yakınlaştırılmış formül süt olarak hazırlanan hazır mamalar kullanılabilir. Bu tip beslenmeye doğal olmayan beslenme denir. Doğal beslenemeyen bebeklerde; solunum yolu enfeksiyonları, kusma, gaz sancıları daha sık görülür ve alerjik sorunlar daha erken ortaya çıkar. Hiçbir hazır mama anne sütünün içeriğini sunamamaktadır. Ayrıca hazır mamalarda her zaman bakteri vb gibi hijyenik koşulların yeteri kadar yerine getirilememesi gibi zararlı ihtimaller olabilmektedir. Bu nedenle öncelikli tercihin her zaman anne sütünden yana yapılması önemlidir.

6-12 AY ARASI BESLENME

Anne sütü ilk 6 ay tek başına yeterli olmakta, ancak sonrasında öncelikli olarak beslenme içeriğinin değişmesine hazırlık yapmak ve zamanla artan besinsel gereksinimler nedeniyle tamamlayıcı besinlere geçiş gerekmektedir. Sağlıklı büyüme ve gelişme için, 6. aydan itibaren anne sütü  ile beraber ek gıdalar dediğimiz bebeğinizin yaşına uygun evde hazırlanan gıdalar başlanmalıdır. Bebeğiniz için uygun ek gıdaları çocuk doktorunuz ile görüşerek belirleyebilir evde hazırlayabilirsiniz 

Tamamlayıcı beslenme, hızlı büyüme süreci içinde olan bebeğe, anne sütünün yanında onu destekleyen ve tamamlayan besinlerin verilmesi ve aynı zamanda ileriki dönem beslenme alışkanlıklarına geçiş için gerekli gıdalardır. Bu süreç ile bebek katı gıdalara alışmaya başlayacak, farklı koku, doku ve ısılarda ki yiyecekleri tadabilecek ve alışabilecektir. Bebeğin yiyecekleri sadece emmek ve yutmak yerine ağzının içerisinde çevirmeyi ve çiğnemeyi öğrenmesi önemli gelişim basamaklarıdır. Bu becerilerin doğru zamanda ek gıdalara başlanarak desteklenmesi/ öğretilmesi gereklidir.  Bu geçiş dönem 6.aydan başlayarak  bebek yaklaşık 18 aylık olana kadar devam edebilir.

1-2 YAŞ ARASI BESLENME

Anne sütü ile beslenmenin 2 yaşına kadar sürdürülmesi önerilmektedir. Bu dönemde çocukların enerjilerinin üçte biri, anne sütünden  sağlanabilir. Ancak anne sütü ile beslenme bu yaştaki çocuğun diğer besinleri almasını engellememelidir. Bebek bu dönemde ana öğün olarak ev yapımı (bebeğe uygun şekilde hazırlanmış – örneğin baharatı ve tuzu ayarlanmış, içeriği bebeğin gelişimi için dengelenmiş) yiyeceklerle besleniyor olmalı, anne sütünü ise faydası için tüketmeye devam ediyor durumda olmalıdır.

Memeden ayrılmak gerektiğinde ise, bu aniden yapılmamalı, önce gündüz öğünleri kaldırılıp ardından gece anne sütü ile beslenme sonlandırılmalıdır. Anne sütünü kesme tercihen bebeğin tercihine bırakılmalı, süre ve sıklık azaltılarak bebeğin yaşla beraber bu alışkanlıktan uzaklaşması beklenmelidir. Genellikle doğal süreç içerisinde bebekler ana besin kaynağı olarak ev yemeklerine geçtiklerinde ve anne ile sağlıklı ve yakın bir ilişki kurabildiklerinde (yakınlaşma ve bire bir ilgi için emzirme saatleri haricinde zaman geçirildiğinde) kendiliğinden emme alışkanlığını bırakırlar. Eğer bebek kendiliğinden emme alışkanlığından vazgeçmiyor ise kararlı adımlar atarak bebeğe yardımcı olmak gerekebilir. Emzirme alışkanlığını sonlandırmak için şu noktaları dikkate almanız faydalı olacaktır. 

Bebeğiniz en az 6 ay anne sütü aldı mı?

Bebeğiniz besin ihtiyaçları için yeterli ek gıda alıyor mu?

Evde hazırlanan yiyecekler bebeğe uygun içerikte  hazırlanıyor mu?

Bebek ev yapımı yiyecekleri uygun şekilde tüketebiliyor mu?

Bebek sadece belli saatlerde mi emiyor? örneğin akşam yemeğinden sonra ya da gece anne sütü emiyor.

Bebek emme zamanlarında etrafı ile ilgilenip emmeyi yarım bırakıyor mu?

Anne olarak bebeğinize bire bir ilgi gösterebileceğiniz özel zamanlar yaratabiliyor musunuz?

Bebeğinizi emzirme dışında farklı yöntemlerle sakinleştirebiliyor, uyutabiliyor, doyurabiliyor musunuz?

Bu soruların cevaplarına göre bebeğiniz için emzirme alışkanlığını sonlandırmayı denemek uygun olabilir. 

Bu uygulamalara rağmen sonuç alamıyorsanız çocuk doktorunuz ve/veya gelişim uzmanından yardım almayı düşünebilirsiniz. 

 #bebekbeslenmesi #bebekgelisimi #gelisimdestek #beslenme #emzirme #katimamayagecis #annesutu #bilgiyikullan #bunudene #anneyedestek